Çukurörence
Bugün sizlere, köyümüzün dil mirasını ve onun güzelliklerini paylaşmak istiyorum. Belki içlerinizden bazıları, “Köyümüzün nasıl bir dil mirası olabilir ki? Biraz abartıyorsun gibi tenkit düşünceleri vardır. Bir an için düşünelim. Sosyal medyada Kütahya’ya özgü deyimleri mutlaka görmüşsünüzdür. Hatta son zamanlarda bununla ilgili güzel bir video çekilmiş yayınlanmış. 1– Örneğin, “kımıldayıve gıynaşıver” gibi ifadeleri okumuş olabilirsiniz. Bu deyimleri ve sözcükleri bizim köyümüzde de günlük konuşma dilinde kullanıyoruz. Bizim için gayet doğal ve normaldir. Ancak farklı bölgelerde yaşayan insanlar, bu kelimeleri anlamakta zorluk çekebilirler. Hatta ilçemiz Gediz ile köyümüz arasında günlük konuşma dillerinde çok farklı kelimeler bulunmaktadır.
Ancak, bu kelimeleri tek tek tespit etmek ve paylaşmak uzun bir süreç ve takibi gerektirir. Neyse ki, işimi kolaylaştıran güzel bir olayla karşılaştım. Köylümüz Mustafa Başer, Çukurörenliler isimli Facebook grubumuzda bir gönderi paylaşmış. Sanırım yoğun çalışırken mola verdiğinde, kulak arkasına astığı tahta kalemi eline alarak bir parşömen kağıt parçasına “Çukurörence” diye başlık atmış ve aklına gelen kelimeleri cümlelere dökmüş. Sonra da bu çalışmayı Çukurörenliler isimli Facebook grubunda paylaşmış. İşte bundan sonra olanlar oldu. Bu gönderinin altına o kadar güzel yorumlar geldi ki, ben de aradığımı bulmuş oldum. Bu güzel çalışmanın değerini kaybetmemesi için bir yazı yazmaya ve bu gönderiyi tekrar gündeme getirmek için paylaşımlara başladım.
Mustafa Başer‘in paylaştığı gönderiyi Gediz’de yaşayan arkadaşlarıma gösterip sorduğumda, çoğu kelimeyi anlamadıklarını söylediler. Genel olarak yazılanların sadece dörtte birini anlayabildiklerini belirttiler. Anlamadıkları kelimeler genellikle köyümüzde hala kullanılan aletlerin isimleri veya tarım ve ormancılıkla ilgili terimlerdi. Bu da oldukça normaldi çünkü tarımla veya ormancılıkla uğraşmayan kişilerin, bu alanlarda kullanılan terimleri bilemeleri beklenemezdi, öyle değil mi?
Bu dil mirası ve güzel deyimleri aktarmak için, anlamayı kolaylaştırmak ve herkesin bu zenginliği keşfetmesini sağlamak amacıyla, sizlere bu konuda daha fazla bilgi vermek istiyorum.
Köyümüzde kullanılan dil, zaman içinde şekillenmiş ve köy hayatının, tarımın, ormancılığın ve günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Bu dil mirası, köyümüzün kültürel zenginliğinin bir yansımasıdır. Her bir deyim ve kelime, köy hayatının, doğanın ve insan ilişkilerinin derinliklerine işlenmiştir.
Çukurörence, köylüler arasında iletişimi güçlendiren ve birlik duygusunu pekiştiren bir araç haline gelmiştir. Köylüler arasında bu dili kullanmak, aidiyet duygusunu güçlendirir ve birbirlerine yakınlık hissi verir. Köyde büyüyen ve bu dil ile yetişen insanlar, Çukurörence sayesinde birbirleriyle daha kolay anlaşır ve kendilerini ifade ederler.
Köyümüzün özgün kimliğini koruyabilmesi için bu kelimeleri kullanmaya tespit edip kullanmaya devam edelim.
İşte o parşömen kağıdına gelen yorumlara göre o kelimeler:
Ancak, bu kelimeleri tek tek tespit etmek ve paylaşmak uzun bir süreç ve takibi gerektirir. Neyse ki, işimi kolaylaştıran güzel bir olayla karşılaştım. Köylümüz Mustafa Başer, Çukurörenliler isimli Facebook grubumuzda bir gönderi paylaşmış. Sanırım yoğun çalışırken mola verdiğinde, kulak arkasına astığı tahta kalemi eline alarak bir parşömen kağıt parçasına “Çukurörence” diye başlık atmış ve aklına gelen kelimeleri cümlelere dökmüş. Sonra da bu çalışmayı Çukurörenliler isimli Facebook grubunda paylaşmış. İşte bundan sonra olanlar oldu. Bu gönderinin altına o kadar güzel yorumlar geldi ki, ben de aradığımı bulmuş oldum. Bu güzel çalışmanın değerini kaybetmemesi için bir yazı yazmaya ve bu gönderiyi tekrar gündeme getirmek için paylaşımlara başladım.
Mustafa Başer‘in paylaştığı gönderiyi Gediz’de yaşayan arkadaşlarıma gösterip sorduğumda, çoğu kelimeyi anlamadıklarını söylediler. Genel olarak yazılanların sadece dörtte birini anlayabildiklerini belirttiler. Anlamadıkları kelimeler genellikle köyümüzde hala kullanılan aletlerin isimleri veya tarım ve ormancılıkla ilgili terimlerdi. Bu da oldukça normaldi çünkü tarımla veya ormancılıkla uğraşmayan kişilerin, bu alanlarda kullanılan terimleri bilemeleri beklenemezdi, öyle değil mi?
Bu dil mirası ve güzel deyimleri aktarmak için, anlamayı kolaylaştırmak ve herkesin bu zenginliği keşfetmesini sağlamak amacıyla, sizlere bu konuda daha fazla bilgi vermek istiyorum.
Köyümüzde kullanılan dil, zaman içinde şekillenmiş ve köy hayatının, tarımın, ormancılığın ve günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Bu dil mirası, köyümüzün kültürel zenginliğinin bir yansımasıdır. Her bir deyim ve kelime, köy hayatının, doğanın ve insan ilişkilerinin derinliklerine işlenmiştir.
Çukurörence, köylüler arasında iletişimi güçlendiren ve birlik duygusunu pekiştiren bir araç haline gelmiştir. Köylüler arasında bu dili kullanmak, aidiyet duygusunu güçlendirir ve birbirlerine yakınlık hissi verir. Köyde büyüyen ve bu dil ile yetişen insanlar, Çukurörence sayesinde birbirleriyle daha kolay anlaşır ve kendilerini ifade ederler.
Köyümüzün özgün kimliğini koruyabilmesi için bu kelimeleri kullanmaya tespit edip kullanmaya devam edelim.
İşte o parşömen kağıdına gelen yorumlara göre o kelimeler:
Ürgeç.BalonŞabanga.sapanAynimeeDigan tava idare lâmbaNadek salçaHaranı tencereMeldin sofra yaygısıSuya girinmek banyo yapmakÖküz g×t× kuş burnuBölce fasülyeHaden gali yazıven bi 😂Cimpirlenme öfkelenmekGabran yayık yada Arı kovanıGuncugulak ekşikulakYazlık salonCıbıldolma sıgıcık et siz bulgurlu sulu köfteTaktıreş etmek karıştırma dağıtmaKakavit çok zayıf iskelet gibiEssatdan gerçekEngasdan yalanNacak baltaKupa bardakSerkan Taşkesdik duymamıştımEza kibrit. Çıra sigaraGıynaş kımıldaGümük yamukGebe bi gelÇukurörence değil ÇükrenceTıngırdamak ?PatePeşkirBuymakDığan TavaTalvar ?Boduş ?Şamırta etme. Şavkı kapa. berengarı. gıllensemiyoŞipdirik terlikOooşt guduzla dalayaseİlibadaHarcevi mutfakGudubet çirkinGazuret eski dökükBerenari biraz az olanMaşallah güzel sözlük çalışması ortaya çıkmışEngastan.Vadımme.Eyerleem olsun.Canaballah1sıçan fare hela tuvalet guslane banyo abdeslik lavabo çanak kâse sahan tabakİlyen. leğenGeycek. elbisePontur. PantalonYemeni. AyakkabıTırkaz. KilitFıy. IslıkTeperotu. HavuçSangadak’ anidenHeyallatma. Belli etmeSinnenmek. SaklanmakDada. BebekEnteri. GömlekNaha yaradan paklasın. Allah canını alsınNaha teneşire gelesıce. Ciğerbağlarından yanasıcaAbış gurma bağdaş kurmaŞipdirik. TerlikOooşt guduzla dalayase. Evin yanına gelen başkasının köpeğine kovalamaDuma ğı. NezleEbemenciği. KertenkeleAğılıkeler. Gökgavur kertenkele nin büyük yeşil olanıGudubet. ÇirkinGazuret. Eski dökükCıbıldolma. Sıgıcık etli bulgurlu köfteÇirşane. Kirli pasaklıTaktıreş etmek. Karıştırma, dağıtmaKakavit. Çok zayıf, iskelet gibiBerenari. Biraz az olanEngasdan. YalanTıngırdamakAdaşurda. Az ilerideSıyırma aşı. Yeşil fasulye
Bu gönderiye yeni yorumlar gelecektir. Siz de yorum eklemek isterseniz buraya tıklayın. Ayrıca
Çukurörenliler facebook grubuna katılmak ve paylaşımları görmek için buraya tıklayın
