.jpg)
Fırdan
FIRDAN KÖYÜ
Gediz / Fırdan hakkında bilgiler
 |
| Gediz Fırdan köyü |
Gediz – Uşak karayolunun 2. kilometresinde sola ayrılan yaklaşık 2 kilometrelik yolla ulaşılan, Kütahya ilinin Gediz ilçesine bağlı Fırdan köyünün nüfusu 1398’dir. Köy, Murat Dağı’nın güneybatı eteklerinde, Gediz Nehri Vadisi’ne açılan dar bir vadi içinde kurulmuştur. Köyün içinden akarak Gediz Nehri’ne karışan Köyderesi’nin binlerce yıl önce oluşturduğu bu vadi, kuzeydeki Çandır Tepe ile güneydeki Dereboğazı sırtlarının arasında yer alır. Köyderesi’nin kaynağını oluşturan Dalak Suyu ile diğer küçük kaynak suların çıktığı Dereboğazı sık bir orman örtüsüyle, kuzeydeki Çandır Tepe ise palamut ağaçlarıyla kaplıdır. Köyderesi Vadisi, Murat Dağı’nın güneybatı uzantılarında yer alan önemli geçit noktalarından biridir. Nitekim yakın geçmişe kadar Vakıf Köyü’ne bu vadiden geçilerek ulaşılırdı. Köyün adı da bu yüzden Arapça’da “dağ beli, dağ sırtının alçakça, yine de yüksek sayılan bir belinden geçen yol” anlamına gelen “fırd” sözcüğünden gelmektedir.
Köy, 2 kilometre batıdan geçen Gediz Nehri’nin suladığı düzlüklerde yetiştirdiği iyi cins kendir ve soğanı ile ünlüydü. Ancak sicim, halat ve çuval yapımında kullanılan kendirin yerini naylonun alması ve soğanın da ekonomik olmaktan çıkması üzerine bu iki ürünün yetiştirilmesinden vazgeçilmiştir. Geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlayan köyde 1935’te 363’ü erkek, 403’ü kadın olmak üzere toplam 766 kişi yaşarken, bu sayı 1950’de 847 olmuştu. Verdiği göçlere rağmen nüfusu artmaya devam eden yerleşimin nüfusu 1997’de 2069’a, 2000’de 2148’e ulaşmış ancak 2007’de 1398’e gerilemiştir.
Fırdan yerleşimi, Kütahya Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre tarihi geçmişi 5.000 yıl öncesine kadar uzanan, bölgenin en eski yerleşim alanlarından biridir. Köyün hemen kuzeybatısından yükselen ve şimdilerde yerleşimin ortasında kalan Çamlıktepe, İlk Tunç Çağı’ndan itibaren birbiri ardına kurulan yerleşimlerin yıkıntılarıyla oluşmuş bir höyüktür. Yakın geçmişte höyüğün güneybatı eteklerinde bazı mezar kalıntılarıyla, kuzey eteklerinde geçmiş uygarlıklardan geriye kalan bir merdiven kalıntısı ortaya çıkmıştır. Höyükte bulunan bir mezar halk arasında ünlü mitoloji kahramanı Sarıkız’a mal edilmiş ve Çamlıktepe böylece gerçek görüntüsünden sıyrılarak manevi bir mekâna dönüşmüştür. Bu yüzden de höyük üzerinde boy verip birer anıt ağaca dönüşen çamlar yüzyıllar boyu korunarak günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Fırdan topraklarındaki bir başka arkeolojik alan da Yardeğirmeni Nekropolü’dür (Ölüler Kenti, Mezarlık). Gediz – Uşak karayolundan Fırdan’a ayrılan birinci sapağın batısında ve Fırdan Deresi’nin güney yakasındaki nekropol geçmişte mezar soyguncularının talanına uğramıştı. Gerek Yardeğirmeni Nekropolü gerekse Çamlıktepe Höyüğü, 3 Temmuz 1998 günü alınan 604 sayılı kararla “Arkeolojik SİT Alanı” ilan edilmiştir.
Kadoi’nin (Gediz) fethinden sonra bu yöreye gelen Türkmenler, Çamlıktepe Höyüğü’nün hemen yanı başına kurdukları köye Fırdan adını vermişlerdi. 1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu defterinde Gediz’e bağlı köyler arasında Fırdan’ın adı geçmemektedir. Bu da köyün ya o tarihten sonra kurulduğunu, ya da adının sonradan değiştiğini göstermektedir. Osmanlı döneminde inşa edilen köy camisine ait vakıf şöyledir: Gediz Kazası’na tabi Fırdan Karyesi’nde vaki cami-i şerif vakfı, yeni şahsiyet kaydı 189/115, eski şahsiyet kaydı: Askeri41.
Köy içi yolları 1925’te Kaymakam Osman Nuru Bey’in girişimiyle Arnavut kaldırımı ile kaplanan yerleşime daha sonra bir ilkokul inşa edilmişti. 25 Haziran 1944 günü meydana gelen depremde ağır hasar gören köyde iki kişi yaralanırken, köy camisinin minaresi ile Gediz Nehri üzerindeki Fırdan Köprüsü de yıkılmıştı. Yerleşim, 1970 Gediz Depremi’ni hafif hasarla atlatsa da Fırdan Köprüsü yakınlarında oldukça büyük çatlaklar oluşmuştur. 50 cm’yi bulan bu yarıklardan fışkıran sular, yerin derinliklerinden sürüklediği kum ve çakılları yarıkların çevresine çökertmişti. Deprem sonrasında sağlık ocağı açılan köye elektrik bağlanmış ve ahşap Fırdan Köprüsü’nün yerine betonarme bir köprü yapılmıştır. 1944 depreminde yıkılan köy camisinin minaresi yeni baştan yapılırken caminin iç mekânı da yeniden düzenlenmiştir. 1980’li yıllarda köy hayırseverlerinden İsmail Eroğlu ve halkın katkılarıyla yerleşime ikinci bir cami inşa edilmiştir. Çamlıktepe Höyüğü’nün üzerine inşa edilen bu caminin çevresinde yeni bir mahalle oluşmakta ve köy kuzeydeki düzlüğe doğru gelişmektedir.
Fırdan, 14 Aralık 1998 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüşmüş ancak 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında nüfusu 2.000’in altına düştüğü için belediye statüsü sona ermiş ve 2014 yılı Mart ayında yapılan seçimler ile tekrar köye dönüşmüştür.
Fırdan köyü, 1928 yılından beri aynı adı taşımaktadır. Köy, Gediz ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.
KÜTAHYA GEDİZ FIRINDAN KÖYÜ YILLARA GÖRE NÜFUS VERİLERİ
| Yıl | Toplam Nüfus | Erkek Nüfus | Kadın Nüfus |
|---|---|---|---|
| 2024 | 1158 | 586 | 572 |
| 2023 | 1177 | 603 | 574 |
| 2022 | 1201 | 608 | 593 |
| 2021 | 1262 | 639 | 623 |
| 2020 | 1280 | 649 | 631 |
| 2019 | 1286 | 658 | 628 |
| 2018 | 1271 | 656 | 615 |
| 2017 | 1305 | 672 | 633 |
| 2016 | 1310 | 670 | 640 |
| 2015 | 1322 | 678 | 644 |
| 2014 | 1359 | 686 | 673 |
| 2013 | 1365 | 692 | 673 |
📍 Fırdan köyüne Nasıl Ulaşılır ? (Google Harita Navigasyonu)
İletişim ve Sosyal Medya
Admin ile İletişime GeçKöyle ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraflara ulaşabileceğiniz sosyal medya hesaplarına aşağıdan erişebilirsiniz.
Not: Eğer bu köye ait bir sosyal medya veya bağlantılı hesap mevcut değilse, otomatik olarak Çukurören Köyü’nün hesapları açılacaktır.
(Açmak istediğiniz hesabın simgesine tıklayın)
🔍 Kaynaklar ⇅
- Gediz Ansiklopedisi - Mehmet Pınar
- Kütahya İl ve ilçeleri resmi kurum siteleri
- Sosyal Medya Hesapları(m)
- Wikipedia Özgür Ansiklopedisi
